Bi aste falta dira Berriozarko (Nafarroa) festak hasteko, eta giroa bero dago herrian. Duela bi urte bozeramaileen batzordean hitzartutako akordioaren arabera, ANVri dagokio txupinazoa botatzea, baina UPN, PSN, CDN eta Nafarroako EB ez daude orduan hartutako erabakiarekin konforme. Giro horretan, iazko festak datozkio gogora Xabier Lasa Berriozarko alkateari (Nafarroa Bai). Orduan ere tentsioa zegoen herrian, eta Foruzaingoa Udalak antolatutako kontzertu batean bildutakoei oldartu zitzaien, jendea zauritzeraino. Horrelakorik berriz ez gertatzea nahi du, eta «probokazioetan» ez erortzeko deia egin die herritarrei: «Mundu guztia animatzen dut probokazioetan ez erortzera, festarik alaienak ospa ditzatela, alaitasunez eta uste dutenari eutsiz».

Zergatik aukeratu zenuen ANVren udal taldea txupinazoa botatzeko?

Erabaki hau duela bi urte hartutakoa da. Eledunen batzorde batean hartu genuen erabakia, ni alkatetzan sartu nintzenean. Festetako txupinazoa alderdi bozkatuenek botako zutela adostu genuen, bozetan ateratako boto kopuruaren arabera. 2007an guri egokitu zitzaigun, eta guk beste kultur erakunde bati eman genion. Bigarrenean UPNri egokitu zitzaion, eta haiek bota zuten. Logika berari jarraituz, aurten ANVri dagokio. Beraz, ez da nik zuzenean hartutako erabaki bat. Adostasuna dut erabaki horrekin, baina eledun guztien erabaki bat izan zen.

Nolanahi ere, erabaki hori atzera botatzeko mozio bat aurkeztearekin mehatxu egin dute UPNk, PSNk, CDNk eta Nafarroako EBk. Nola baloratzen duzu haien jarrera?

Berez ez da mozio bat, ezohiko osoko bilkura bat egiteko eskaria da. Eskumena dute hala eskatzeko, eta 21a baino lehen egin beharra daukagu. Testu bat aurkeztuko dute, bi punturekin. Aurrena ETAren azken atentatuen inguruko deklarazio bat da, eta bigarren puntuan alkateari exijitzen diete ANVk ez dezala festetako txupinazoa bota. Iragarrita bezala gertatzen bada, osoko bilkurak nire nahiaren kontrako erabakia hartuko du.

Exijitu egiten dizuete hori egiteko, baina derrigortuta al zaude erabaki hori betetzera?

Derrigortuta ez nago. Osoko bilkurak eskuduntza batzuk ditu, alkatetzak beste batzuk eta gobernu batzordeak beste batzuk. Txupinazoaren kasua ez dago zehaztuta; ez da legean agertzen den kontu bat. Udal bizitzan honek ez du garrantzi handirik; beraz, ez dago inon araututa. Legeak esaten duena da arautu gabe dauden eskuduntzak alkatearenak direla. Erabakia alkateak hartu behar du. Baina, alkate batentzat, niretzat bai behintzat, gogorra da osoko bilkurak esandakoa ez onartzea. Plenoan zer gertatzen den ikusi beharko da, baina badirudi bidegurutze batean aurkituko naizela. Alde batetik nire printzipioek gauza bat esaten didate, eta bestetik, osoko bilkurak kontrakoa esango dit.

Eta zein erabaki hartuko duzu?

Baloratu egin beharko dut, eta asko hitz egin beharko dut. Batez ere erdigunean daudenekin hitz egin beharko dut, hau da, ANVko zinegotziekin. Uste dut elkarrekin hartu beharko dugula erabakia. Oraingoz, ikusi beharko da gertaerek zer esaten diguten.

Hala ere, printzipioek esaten dizute ANVk bota beharko lukeela, ezta?

Bai, horretan ez dut zalantzarik. Uste dut haiei dagokiela. Herritarren bozka dute berme gisara, guztiok izan dugun bezala. Ezin daiteke marjinatu herriaren parte bat. Hori, nire ustez, printzipio demokratikoen kontrako gauza bat da. Hemen botoak ez dira ilegalak. Pertsonak ez dira ilegalak, eta niretzat astakeria galanta da horrela hitz egitea eta horrela pentsatzea.

ANVren udal taldea ez desegitea leporatzen dizuete alderdi horiek. Agindu zehatzik gabe horrelakorik ez duzuela egingo erantzun duzue zuek. Zergatik jarrera hori?

Gu legez kanporatzeen kontra gaude. Uste dugu ideia politiko batzuk ez daitezkeela horrela kendu mapatik, boterearen borondatea horrela delako. Herriak erabaki behar du nor bozkatzen duen eta zein ideietan pentsatzen eta sinesten duen. Hori alde batetik. Bestetik, hor badaukagu erabaki judizial bat, eta betetzen ez bada, inhabilitazioa dauka ondorio gisa. Batzuetan, gustatzen ez zaizkigun gauzak egin behar dira, horrela derrigortuta gaudelako. Bere garaian Auzitegi Gorenak eta lehenago Auzitegi Nazionalak eman zuten ANV alderdiaren legez kanporatzearen inguruko epai bat. Guk ulertu genuen gauza bat dela alderdi politiko bat eta beste bat udal talde bat. Geroago, Estatuaren Abokatuak epaitegiari eskatu zion zehaztu zezala udal taldeak ere desegin behar ziren edo ez. Duela hiru edo lau aste komunikabideek jakinarazi zuten Gorenak baietz diola. Hori orain arte ez zegoen inon esanda. Nik, konpartitzen ez dudan arren epaia beteko dut, baina Udalera komunikazio ofiziala etortzen zaidanean.

Legegintzaldiaren hasieran ANVren eskutik abiatu zineten, baina gero Gobernu batzordetik eta komisioetatik kanporatu zenituzten. Zer gertatu zen?

Ez zen adostasun bat lortu funtzionamenduan. Eta kasu honetan, uste dut alderdien estrategia globalek eragin zuzena izan zutela. Eta ez naiz gure aldetik bakarrik hitz egiten ari. Uste dut, momentu konkretu batean gure gobernukide zirenek Berriozar erabili nahi izan zutela udalgintzatik kanpoko kontuak lortzen saiatzeko, eta gainera arazotan jarri gintuzten. Saiatu ginen hitz egiten eta gauzak adosten, baina azkenean, ordura arte nahiko ona zen kolaborazio bat pikutara joan zen.

Udaletik kanpora dauden gai batzuetarako Berriozar erabiltzen saiatu zirela diozu. Zehaztu dezakezu gehiago?

Beste gauzen artean gertatu zen hori. Funtzionamenduaren inguruan ere bagenituen desadostasunak. Guk ez genuen sentitu behar adinako babesa ANVren aldetik, baizik eta kontrakoa. Batetik, ikusi genuen ANVri ez zitzaiola interesatzen globalki gurekin elkarlanean aritzen ziren itxura ematea. Etsenplu bat paratzeagatik, pasa den urtean ANVk, guri jendaurrean eta Berriozarren bertan erran zigun -eta agiriak kaleratu zituen, eta kartelak jarri- UPN eta PSNrekin bat egiten ari ginela legez kanporatzearen estrategian. Hori izan zen azken tanta, oso gaindituta zegoen edalontzi batean. Udal gobernu batean zaudenean, eta gurea zen bezalakoan -ez genuen gehiengo osorik-, beste jarrera batekin jokatu behar da, gobernagarritasuna bermatuz. Desadostasunak etengabe jendaurrean eta modu mingarri batez aireratu ordez, barne bideetatik konpondu behar dira.

Orain, gutxiengoan ari zarete gobernatzen. Zaila izaten ari al da?

Zaila da. Baina mundu honetan gauza inportante guztiak zailak izaten dira. Egunerokotasunean udalgintzan aritzeko ez dugu arazorik. Aurretik egon zen udal gobernuak, oso gauza gutxi egin zuen herriari begira. Hemendik buelta bat eman besterik ez dago ikusteko bi urtean herria zenbat aldatu den. Eta teorian, askoz indar gutxiagorekin egin dugu. Baina zergatik? Lana dagoelako, ilusioa dagoelako, eta gure atzean talde indartsu bat dagoelako.

Zentsura mozioaz hizketan ere aritu dira PSN, UPN eta CDN. Hauteskundeak baino lehen alkatetza galdetzeko beldurrik bai?

Beldur hori beti dago. Hala ere, ez da kontu erraza. Txupinazoaren polemika artifizioso hau higadura estrategiaren ondorio da. Oposizioak hasieratik ez zuen onartu gobernua galdu zuela, eta bide guztietatik saiatzen ari da gu kendu eta beren gestio eredua berriz jartzen. Baina horretarako EBren botoa behar dute. Begira zer nahas-mahasa gertatuko litzatekeen: UPNk, handik bereiztu den PPko zinegotzi batek, PSNk, CDNk eta EBk bat egin beharko lukete. Baina, dena da posible. Gu, apaltasunez, hemen gaude, gauden arte. Nik uste dut legealdi osoa bukatuko dugula. Baina, aurretik ematen bada, oso kontzientzia lasairekin joango gara, egin behar genuena egin dugulako.